Ευθύνες στις κυβερνήσεις των τελευταίων τριάντα ετών για την πορεία της οικονομίας επιρρίπτει ο πρώην Οικονομικών Γιάννης Παπαθανασίου τονίζοντας ότι το πολιτικό σύστημα δεν τόλμησε να προωθήσεις τις απαιτούμενες διαρθρωτικές αλλαγές.
Διευκρινίζει ότι οι απόψεις που διατυπώνονται στο βιβλίο είναι προσωπικές και ότι για το περιεχόμενο του βιβλίου είχε ενημερώσει, ως όφειλε, τον Αντώνη Σαμαρά και τον Κώστα Καραμανλή.
Επιμένει ότι:
* η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αύξησε το έλλειμμα του 2009 με συγκεκριμένες πολιτικές
* η συναίνεση προϋποθέτει να υπάρχει η γλώσσα της αλήθειας
* η προσφυγή στο ΔΝΤ θα είχε αποφευχθεί αν η Ελλάδα παρουσίαζε μέτρα περιορισμού ελλείμματος και χρέους στο τέλος του Οκτωβρίου του 2009
* η κυβέρνηση, ο Στρος Καν και το ΔΝΤ δικαιώνουν όσα ο Σαμαράς δήλωνε από την πρώτη στιγμή για την ανάπτυξη.
Πολλοί λένε ότι βιβλίο σας είναι προπομπός δηλώσεων του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή. Είναι έτσι;
Το έντυπο αυτό απηχεί τις προσωπικές μου και μόνο απόψεις. Αποτελεί δική μου πρωτοβουλία και δεν συνδέεται με το αν και πότε θα μιλήσει ο πρώην πρωθυπουργός.
Οι δηλώσεις που κάνατε συχνά πυκνά για την οικονομία γίνονται κατόπιν συνεννοήσεως με τον Κώστα Καραμανλή;
Παρεμβαίνω στο δημόσιο διάλογο για την οικονομία για πρώτη φορά μετά από αρκετό διάστημα, με την έκδοση του εντύπου. Για τις απόψεις που διατυπώνονται σε αυτό, είχα ενημερώσει – ως όφειλα – τόσο τον Πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας κ. Αντώνη Σαμαρά όσο και τον πρώην Πρωθυπουργό κ. Κώστα Καραμανλή.
Γιατί δημοσιοποιείτε τώρα τις απόψεις σας και όχι νωρίτερα;
Πρώτον, γιατί τώρα, ένα χρόνο μετά, υπάρχουν απολογιστικά στοιχεία για το έτος 2009. Συνεπώς, μπορώ να τεκμηριώσω με απτά στοιχεία, ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές αύξησε το έλλειμμα του 2009 κατά 10 δισ. ευρώ. Δεύτερον, γιατί αν θέλουμε συναίνεση με στόχο την έξοδο από την κρίση – και εγώ είμαι οπαδός της συναίνεσης – θα πρέπει να μιλάμε τη γλώσσα της αλήθειας για την οικονομία. Η γλώσσα της κομματικής προπαγάνδας και της διαστρέβλωσης δεν οδηγεί πουθενά.
Ο τίτλος του εντύπου είναι «Με τη γλώσσα των αριθμών: η αλήθεια για την Οικονομία». Δηλαδή ποια είναι η αλήθεια;
Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα σε δύσκολη θέση, γιατί τα τελευταία 30 χρόνια το πολιτικό της σύστημα δεν βρήκε την τόλμη να προωθήσει τις απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές. Όταν πέρσι είχα δηλώσει ότι μέσα στα επόμενα δύο χρόνια θα πρέπει να γίνουν όσα δεν κάναμε τις προηγούμενες τρεις δεκαετίες, οι πρώτοι που μου επιτέθηκαν ήταν τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ.
Η αλήθεια είναι ότι θα μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει την προσφυγή στο ΔΝΤ, αν η Ελλάδα, παρουσίαζε μέτρα περιορισμού του ελλείμματος και του χρέους μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου του 2009, όπως είχαμε δεσμευθεί.
Η αλήθεια είναι ότι δεν υπήρχαν πλαστά στοιχεία για την οικονομία. Αυτό που υπήρχε και συνεχίζει να υπάρχει, είναι ότι ένα μεγάλο μέρος του δημόσιου τομέα λειτουργεί χωρίς στοιχειώδεις κανόνες λογιστικής διαφάνειας. Με αποτέλεσμα, οι εκτιμήσεις για το έλλειμμα να είναι κατά προσέγγιση και όχι ακριβείς. Και κάτι ακόμα: στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που κατέθεσε στις αρχές του 2009, η Ολλανδία προέβλεπε πλεόνασμα 1,2% του ΑΕΠ και τελικά είχε έλλειμμα 5,4%. Μίλησε κανείς για πλαστά στοιχεία; Η Πορτογαλία, αντίστοιχα, προέβλεπε έλλειμμα 3,9% και τελικά είχε 9,3%. Μίλησε κανείς για πλαστά στοιχεία; Η Ιρλανδία προέβλεπε για το 2010 έλλειμμα 11% και τελικά θα έχει 32% του ΑΕΠ. Μίλησε κανείς για πλαστά στοιχεία; Καμία κυβέρνηση δεν πυροβόλησε το πόδι της. Μόνο η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ το έκανε.
Γιατί την αλήθεια αυτή δεν την είπε προεκλογικά η κυβέρνησή σας, παρά περιορίστηκε να πει μόνον ότι η επόμενη χρονιά (2010) θα είναι δύσκολη και ότι θα υπάρξουν μηδενικές αυξήσεις στους μισθούς, όταν τελικά αποδείχθηκε ότι ακολούθησε μία “κόλαση”;
Δεν νομίζω ότι θυμάστε καλά. Μέσα στο 2009, πήραμε 3 φορές μέτρα περιορισμού του ελλείμματος κι αυτό παρά τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης και των συνδικάτων. Επίσης, παρά το γεγονός ότι ήταν προεκλογική χρονιά. Και δεν ήταν μόνο το πάγωμα μισθών και συντάξεων. Ήταν και η αύξηση των φόρων σε τσιγάρα και ποτά, η έκτακτη εισφορά σε όσους δήλωναν πάνω από 60.000 ευρώ, η μείωση κατά 5 % στους μισθούς των βουλευτών, η αύξηση του ΕΦΚ στη βενζίνη, η περικοπή κατά 10% των ελαστικών δαπανών του δημοσίου, καθώς και των συμβάσεων έργου, η επιβολή τελών κυκλοφορίας για τα σκάφη αναψυχής κ.ο.κ. Επιπλέον, το Σεπτέμβριο του 2009 στη ΔΕΘ, ο τότε Πρωθυπουργός κ. Καραμανλής, ανακοίνωσε μια σειρά από συγκεκριμένα μέτρα, σύμφωνα με τα οποία το έλλειμμα θα μειώνονταν κατά 4,8 δισ. ευρώ το 2010 και κατά 5,14 δισ. ευρώ το 2011. Ουσιαστικά, για πρώτη φορά ένα κόμμα εξουσίας πήγε σε κάλπες, λέγοντας στους Έλληνες όλη την αλήθεια. Την ίδια στιγμή, ο κ. Παπανδρέου δήλωνε ότι λεφτά υπάρχουν και ότι όχι μόνο δεν θα παγώσουν οι μισθοί και οι συντάξεις, αλλά θα δώσει και αυξήσεις. Τελικά, ένα χρόνο μετά, ξέρουμε ποιος είπε την αλήθεια και ποιος είπε ψέματα.
Θυμάμαι εσάς προσωπικά στην προεκλογική περίοδο να μιλάτε για έλλειμμα στο 6%, και προς το τέλος της προεκλογικής περιόδου να μιλάτε για 8%, όταν ο κ. Προβόπουλος έχει δηλώσει ότι είχατε ενημερωθεί για το που θα έφθανε.
Ο κ. Προβόπουλος είπε ότι το ποσοστό του ελλείμματος θα γινόταν διψήφιο, εάν δεν λαμβάνονταν μέτρα. Η Νέα Δημοκρατία είχε δεσμευτεί να εφαρμόσει μια σειρά από συγκεκριμένες πολιτικές και μέτρα για τον περιορισμό του ελλείμματος. Η νέα κυβέρνηση, όχι απλώς δεν έλαβε κανένα μέτρο, αλλά επιπλέον, ανέβαλε ή ματαίωσε μέτρα τα οποία είχε εξαγγείλει η προηγούμενη κυβέρνηση, και ακολούθησε πολιτική που οδήγησε σε αύξηση του ελλείμματος κατά 10 δισ. ευρώ.
Συγκεκριμένα η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έσπευσε να επιστρέψει φόρους 1,5 δισ. ευρώ μέσα στο 2009, ενώ πάγωσε τις επιστροφές το 2010. Έσπευσε να πληρώσει 1,2 δισ. ευρώ για χρέη νοσοκομείων, ενώ θα μπορούσε να προχωρήσει σε διαπραγμάτευση, να κερδίσει χρόνο και να περιορίσει την οφειλή. Έσπευσε να αυξήσει τις δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα κατά 0,7 δισ. ευρώ. Έσπευσε να δαπανήσει 0,5 δισ. ευρώ για το επίδομα αλληλεγγύης. Μετέθεσε για το 2010 την είσπραξη του ΕΤΑΚ, που για το 2009 αναλογούσε σε έσοδα ύψους 0,6 δισ. ευρώ. Έσπευσε να αυξήσει το ΠΔΕ κατά 0,2 δισ. ευρώ, για να το μειώσει μετά δραστικά το 2010. Κατήργησε τις ρυθμίσεις για τους ημιυπαίθριους, που επανέφερε το 2010, την επιβολή φόρου στα λαχεία, το ξυστό και τα σκάφη αναψυχής, που επίσης επανέφερε αργότερα, χάνοντας έσοδα 2,2 δισ. ευρώ. Αύξησε τις δαπάνες για οδοιπορικά, τις λειτουργικές δαπάνες και προμήθειες του δημοσίου κατά 0,7 δισ. ευρώ, για να τις μειώσει δραστικά το επόμενο έτος. Και άφησε το φοροεισπρακτικό μηχανισμό ακέφαλο, με αποτέλεσμα στο τελευταίο τρίμηνο να υπάρχει απόκλιση στα έσοδα 2 δισ. ευρώ, όταν ολόκληρο το προηγούμενο εννεάμηνο είχαμε απόκλιση 1,1 δισ. ευρώ. Αν πετύχαινε να είχε τουλάχιστον τις ίδιες επιδόσεις με το πρώτο εννεάμηνο, θα είχαμε πρόσθετα έσοδα 1,7 δισ. ευρώ. Το άθροισμα όλων των παραπάνω είναι 9,3 δισ. ευρώ. Αν προσθέσουμε τις επιμέρους διαφορές σε διάφορα κονδύλια, όπως οι αυξημένες δαπάνες για τόκους, λιγότερα έσοδα από το φόρο κινητής τηλεφωνίας κ.α., το τελικό φούσκωμα του ελλείμματος είναι 10 δισ. ευρώ. Αυτή είναι η αλήθεια. Βεβαίως, στη συνέχεια η Eurostat υποχρέωσε για πρώτη φορά την Ελλάδα να συμπεριλάβει και τα ελλείμματα των ΔΕΚΟ στο έλλειμμα του προϋπολογισμού, με αποτέλεσμα να φθάσει στο 15,4 %. Θυμίζω ότι από τότε που ενταχθήκαμε στην ΟΝΕ και μέχρι και το 2009, τα ελλείμματα των ΔΕΚΟ δεν υπολογίζονταν στο έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης. Αυτό πλέον άλλαξε.
Γιατί κ. Παπαθανασίου η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν έμεινε να δώσει τη μάχη, αλλά κατέφυγε σε πρόωρες εκλογές και χάσαμε έτσι ως χώρα, χρόνο πολύτιμο όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, για τη λήψη μέτρων;
Γιατί η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν είχε τη νομιμοποίηση να εφαρμόσει μια σειρά από μέτρα που δεν περιλαμβάνονταν στο πρόγραμμα της. Γιατί η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είχε 151 βουλευτές και η προεκλογική περίοδος είχε ουσιαστικά ξεκινήσει από τη στιγμή που ο κ. Παπανδρέου είχε δηλώσει ότι θα προκαλούσε εκλογές το Μάρτιο του 2010 με αφορμή την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Γιατί παρ’ όλο που η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ζήτησε συναίνεση προκειμένου να μπορέσει να εφαρμόσει μια δύσκολη αλλά εθνικά αναγκαία πολιτική, όλα τα κόμματα της τότε αντιπολίτευσης την αρνήθηκαν.
Ποιοι τελικά ήταν οι χειρισμοί που οδήγησαν στο ΔΝΤ; Υπήρχε εναλλακτική λύση;
Η Ελλάδα είχε την υποχρέωση να πάει στην Ε.Ε. τον Οκτώβριο του 2009 και να παρουσιάσει κατάλογο συγκεκριμένων διαρθρωτικών μέτρων, με τα οποία θα μείωνε τις δαπάνες και θα περιόριζε το έλλειμμα και το χρέος. Ο κ. Αλμούνια, μάλιστα, στις 14 Σεπτεμβρίου του 2009 με δημόσια δήλωσή του, είχε επισημάνει ότι όλα τα κόμματα και οι πολιτικοί ηγέτες γνώριζαν την κατάσταση. Δήλωσε επίση ότι η νέα κυβέρνηση που θα εκλεγόταν, όποια και αν ήταν, θα έπρεπε να λάβει άμεσα μέτρα περιορισμού του ελλείμματος και του χρέους και να τα παρουσιάσει στην Ε.Ε μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. Δυστυχώς, η νέα κυβέρνηση, όχι μόνο δεν έλαβε άμεσα μέτρα, αλλά ακύρωσε και εκείνα που είχε ανακοινώσει η ΝΔ. Παρουσίασε ένα προϋπολογισμό εκτός πραγματικότητας. Φούσκωσε το έλλειμμα του 2009 κατά 10 δισ. ευρώ. Και με δική της πρωτοβουλία, συκοφάντησε την Ελλάδα διεθνώς. Μετά από αυτούς τους χειρισμούς, ποιος θα δάνειζε μια χώρα που η ίδια ηγεσία της την παρουσίαζε ως τιτανικό, ως διεφθαρμένη και με πλαστά στοιχεία; Η προσφυγή της χώρας στο ΔΝΤ είναι έργο του ΠΑΣΟΚ και μόνο. Στο σημείο αυτό θέλω να είμαι απόλυτα σαφής: δεν υποστηρίζω ότι η Ελλάδα δεν είχε προβλήματα. Υποστηρίζω όμως, ότι αν παίρναμε άμεσα μέτρα περιορισμού του ελλείμματος τον Οκτώβριο του 2009 δεν θα είχαμε προσφύγει στο ΔΝΤ.
Η θέση που έχει διατυπώσει ο Αντώνης Σαμαράς ότι μπορεί να μηδενίσει το έλλειμμα σε ένα χρόνο εφαρμόζοντας άλλα μείγμα πολιτικής σας βρίσκει σύμφωνο;
Ο κ. Σαμαράς, από την πρώτη στιγμή, δηλώνει ότι για να βγει η χώρα από την κρίση, χρειάζεται περισσότερη ανάπτυξη. Ένα χρόνο μετά, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ο ίδιος ο Στρος Καν και το ΔΝΤ αλλά και τα ΜΜΕ, επισημαίνουν ότι αν δεν υπάρξει ανάπτυξη δεν υπάρχει ελπίδα για την Ελλάδα. Και σας ερωτώ: Γιατί η Ελλάδα εδώ και ένα χρόνο δεν έχει αναπτυξιακό νόμο; Γιατί έχουν παγώσει τα ΣΔΙΤ; Γιατί έχει παγώσει η αξιοποίηση των λιμανιών και των αεροδρομίων της χώρας μέσω των ΣΔΙΤ; Γιατί έχει παγώσει η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας; Γιατί έχει παγώσει ο χωροταξικός σχεδιασμός και το κτηματολόγιο; Γιατί καρκινοβατούν τα μεγάλα συγχρηματοδοτούμενα οδικά έργα; Γιατί δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα για την αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας; Μόνο με φόρους και μειώσεις μισθών δεν μπορούμε να δούμε το μέλλον με αισιοδοξία και σιγουριά. Το ζήτημα δεν είναι λοιπόν αν θα μηδενίσουμε το έλλειμμα σε 18 ή 28 μήνες, αλλά ότι με την πολιτική που ακολουθείται, παρά τις θυσίες στις οποίες υποβάλλεται η κοινωνία, το έλλειμμα επανέρχεται σε ανοδική τροχιά.
Όπως λένε πληροφορίες από την εξεταστική επιτροπή της Βουλής, προκύπτει ότι από τον σκληρό δίσκο της γραμματέας του κ. Χριστοφοράκου ότι η Siemens σας βοήθησε σε συγκεντρώσεις και ομιλίες σας. Είναι αλήθεια;
Όλα αυτά είναι αθλιότητες. Μία μέρα μετά την δημοσιοποίηση του εντύπου για την οικονομία, ανώνυμες πηγές - γιατί άραγε; - διέδωσαν ότι στο σκληρό δίσκο υπήρχαν στοιχεία που έδειχναν ότι η Ζήμενς είχε δήθεν χορηγήσει προεκλογική ομιλία μου. Τελικά απεδείχθη ότι κάποιος στέλεχος της Ζήμενς είχε πληρώσει στο Ελληνοαμερικάνικο Επιμελητήριο προκειμένου να συμμετέχει σε ένα συνέδριο, στο οποίο ήμουν ομιλητής. Σημειώνω ότι στα συνέδρια του Ελληνοαερικάνικου Επιμελητηρίου μιλούν συνήθως ο εκάστοτε Πρωθυπουργός, ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και όλα τα σημαντικά στελέχη των κομμάτων εξουσίας. Είμαι βέβαιος ότι θα βρείτε στελέχη της Ζήμενς να έχουν πληρώσει στο Ελληνοαμερικάνικο Επιμελητήριο για να παρακολουθήσουν ομιλίες του κ. Παπανδρέου, του κ. Παπακωνσταντίνου κ.α. Τι σημαίνει αυτό; Απολύτως τίποτα. Πρόκειται για αθλιότητες. Έρχομαι όμως στην ουσία της υπόθεσης Ζήμενς: Ουδέποτε χειρίσθηκα υποθέσεις της εν λόγω εταιρείας. Ουδέποτε έλαβα οποιαδήποτε χορηγία ή δώρο από την εν λόγω εταιρεία. Ας μην σπαταλούν άδικα το χρόνο τους. Και σε κάθε περίπτωση, αν έχουν να που κάτι, να το κάνουν επώνυμα για να υποστούν και τις συνέπειες των συκοφαντιών τους.