Νευρικότητα στις αγορές προκαλεί το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών

Του Σωτήρη Νίκα
Από : Καθημερινή

Την ανιούσα έχει πάρει τις τελευταίες μέρες το κόστος δανεισμού του Δημοσίου, μετά μια περίοδο αποκλιμάκωσης. Χθες, η διαφορά απόδοσης (spread) των ελληνικών 10ετών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών ξεπέρασε τις 795 μονάδες βάσης από την περιοχή των 730 μονάδων που ήταν προχθές και των 700 μονάδων που κινούνταν τη Δευτέρα.

Την περασμένη εβδομάδα το spread ήταν χαμηλότερο των 700 μονάδων, ενώ στα μέσα Οκτωβρίου είχε υποχωρήσει στην περιοχή των 660 μονάδων που ήταν χαμηλό τετραμήνου. Πέραν του spread (που διευρύνθηκε στα ομόλογα όλων των διαρκειών) ανοδικά κινήθηκε χθες και το 5ετές ασφάλιστρο κινδύνου (CDS) έναντι χρεοκοπίας της χώρας, καθώς αυξήθηκε κατά 39 μονάδες σε σχέση με την Τρίτη και ανήλθε στις 720 μονάδες. Η ανοδική πορεία των τελευταίων ημερών αποδίδεται σε τρεις βασικούς παράγοντες:

1. Πολιτική αστάθεια. Μετά τις δηλώσεις του πρωθυπουργού κ. Γ. Παπανδρέου, που άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, η αγορά έδειξε να ανησυχεί. Θεωρεί -και δεν είναι εκτός πραγματικότητας η άποψη αυτή- ότι για να εφαρμοστεί το Μνημόνιο θα πρέπει να υπάρχει σταθερή πολιτική βούληση και να μην τελούν οι υπουργοί υπό καθεστώς αβεβαιότητας, με αποτέλεσμα να μην προωθούν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Ουσιαστικά αυτή τη χρονική στιγμή, οι δηλώσεις του πρωθυπουργού μπορεί να εξυπηρέτησαν τους στόχους της εσωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών, αλλά δεν βοήθησαν στη συντήρηση της ηρεμίας που υπήρχε στις αγορές το τελευταίο διάστημα.

2. Αναθεωρήσεις δημοσιονομικών στοιχείων. Η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) σε συνεργασία με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) συνεχίζουν τους ελέγχους των στατιστικών δεδομένων στις πηγές που τα παράγουν. Δηλαδή, στα υπουργεία, τους ΟΤΑ και εν γένει τους φορείς της γενικής κυβέρνησης (νοσοκομεία, Ταμεία, κ.λπ.).

Μάλιστα, χθες ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου δήλωσε για πρώτη φορά δημόσια ότι το έλλειμμα του 2009 θα είναι υψηλότερο του 15% του ΑΕΠ αντί για 13,8% του ΑΕΠ που προβλεπόταν στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2011. «Μετά την τελική αναθεώρηση από την Eurostat, που θα επικυρώσει μια και καλή τα ελληνικά στοιχεία για το 2009, το έλλειμμα θα είναι πάνω από 15%» υποστήριξε ο κ. Παπακωνσταντίνου από τη Λεμεσό της Κύπρου, όπου μίλησε στο Limassol Economic Forum.

Τα τελικά στοιχεία για την αναθεώρηση του ελλείμματος και του χρέους του 2009 αναμένεται να ανακοινωθούν επισήμως από την Eurostat το αργότερο έως τις 15 Νοεμβρίου. Την ίδια μέρα, οι εκπρόσωποι της τρόικας θα έρθουν στην Αθήνα για να οριστικοποιήσουν τα μέτρα που θα προβλέπει το τελικό κείμενο του νέου προϋπολογισμού, καθώς η αναθεώρηση του ελλείμματος εκτιμάται ότι θα έχει επίπτωση τόσο στο φετινό έλλειμμα (της τάξης του 0,5-1% του ΑΕΠ), όσο και στο έλλειμμα του επόμενου έτους. Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι το περυσινό έλλειμμα του 2010 υπολογίζεται αυτή τη στιγμή στο 15,4% του ΑΕΠ και το χρέος στο 127,6% του ΑΕΠ.

Παράλληλα, ο υπουργός εκτίμησε από τη Λεμεσό ότι η ύφεση το 2011 θα είναι πιθανόν μεγαλύτερη από ό,τι αναμενόταν. Οπως σημείωσε το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί το 2011 κατά 2,5% με 3%, ενώ στο προσχέδιο του προϋπολογισμού υπολογίζεται ότι η ύφεση του χρόνου θα είναι 2,6%. Αξίζει να σημειωθεί ότι έχει αναθεωρηθεί επί τα χείρω και το μέγεθος της συρρίκνωσης του ΑΕΠ του 2009. Πλέον υπολογίζεται σε 2,3%, αντί για 2%, ενώ δεν αποκλείεται το ποσοστό αυτό να αλλάξει και πάλι έως το τέλος του έτους.

3. Σενάρια χρεοκοπίας. Αρκετοί αναλυτές και παράγοντες της αγοράς συνεχίζουν να συντηρούν το σενάριο που θέλει την Ελλάδα να μην τα καταφέρνει και να κηρύσσει χρεοκοπία ή αναδιάρθρωση του χρέους της μέσα στην επόμενη τριετία ή και λίγο παραπάνω.

Ωστόσο, από επίσημα χείλη δίνονται συνεχώς διαβεβαιώσεις ότι κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί. Χθες, ο κ. Γ. Σταρκ, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), δήλωσε ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε καλό δρόμο, στηρίζοντας για μία ακόμα φορά τις προσπάθειες που γίνονται.

Η έντονα ανοδική πορεία των spreads αυτήν την εβδομάδα, αναδεικνύει το ότι οι αγορές δεν έχουν ακόμα πεισθεί πως η Ελλάδα μπορεί να εξέλθει της κρίσης στην οποία έχει περιέλθει. Η εξέλιξη αυτή καθιστά δυσκολότερη και την επάνοδο της Ελλάδας στις αγορές, αν και στο οικονομικό επιτελείο θεωρούν ότι μέχρι τα μέσα του 2011 υπάρχει αρκετό διάστημα για να αντιστραφεί το κλίμα.