Ρεπορτάζ : Σωτήρης Νίκας
(από την Καθημερινή)
Υστερα από μια μικρή περίοδο ύφεσης, που ακολούθησε την ανακοίνωση του πακέτου διάσωσης, τα σενάρια περί χρεοκοπίας της Ελλάδας επανήλθαν, διχάζοντας τους αναλυτές. Κάποιοι οικονομολόγοι και παράγοντες της αγοράς συνεχίζουν να υποστηρίζουν ότι η χώρα δεν θα αποφύγει κάποια στιγμή τη χρεοκοπία. Από την άλλη πλευρά, όμως, αρμόδιοι παράγοντες των ευρωπαϊκών θεσμών διαβεβαιώνουν ότι η χώρα βρίσκεται στον σωστό δρόμο και απορρίπτουν τα σενάρια που θέλουν την Ελλάδα να πτωχεύει.
Οι θιασώτες των σεναρίων αυτών στηρίζουν την άποψή τους σε τρεις κυρίως παράγοντες:
1. Στη μεγάλη ύφεση που διανύει η χώρα και στο ότι εκτιμούν πως τα μέτρα λιτότητας που έχουν εφαρμοστεί θα φέρουν κάποια στιγμή έντονες κοινωνικές αντιδράσεις που θα οδηγήσουν την οικονομία σε μεγαλύτερα προβλήματα. Παράλληλα, προβλέπεται ότι και η παγκόσμια ανάπτυξη θα παραμείνει αδύναμη, επηρεάζοντας κατ' επέκταση και την ελληνική οικονομία.
2. Στο γεγονός ότι τα κρατικά έσοδα δεν αυξάνονται με τον ρυθμό που θα έπρεπε. Η εξέλιξη αυτή υποδαυλίζει την επίτευξη του στόχου για τη μείωση του ελλείμματος.
3. Στο ότι η διαφορά απόδοσης (spread) των ελληνικών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών παραμένει σε υψηλά επίπεδα, καθιστώντας δύσκολη την επάνοδο της Ελλάδας στις αγορές. Αυτό, σε συνδυασμό με το ότι το χρέος θα ανέλθει στα επίπεδα του 150% του ΑΕΠ, κάνει τους αναλυτές να θεωρούν αναπόφευκτη την αναδιάρθρωση του χρέους.
Ο κ. Hans Werner Sinn, επικεφαλής του γερμανικού think tank IFO, δήλωσε ότι περαιτέρω μέτρα λιτότητας θα φέρουν την Ελλάδα στο χείλος του «εμφυλίου πολέμου» και πως η «λιγότερο κακή επιλογή» της Αθήνας θα είναι η έξοδος από το κοινό νόμισμα, «ακόμη και αν αυτό σκοτώσει τις ελληνικές τράπεζες».
Μάλιστα, συμπλήρωσε πως «είναι αδύνατο να περικόψουν τους μισθούς κατά 30%, χωρίς σημαντικές ταραχές» και ότι «η Ελλάδα θα είχε πτωχεύσει χωρίς τη διάσωση». Σε συνάντηση που είχαν οι πολιτικοί και επιχειρηματικοί ηγέτες στο Cernobio της Ιταλίας, ο κ. Sin σημείωσε πως «η πολιτική της αναγκαστικής εσωτερικής υποτίμησης, ο αποπληθωρισμός και η ύφεση θα μπορούσαν να οδηγήσουν την Ελλάδα στο χείλος του εμφυλίου πολέμου».
Απάντηση στον κ. Sin έδωσε κατά τη διάρκεια της ίδιας συνάντησης ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Ζαν Κλον Τρισέ. Ο κ. Τρισέ ανέφερε ότι η επιστροφή στη δραχμή θα ήταν η «χειρότερη δυνατή επιλογή» της Ελλάδας και επισήμανε πως «δημιουργήσαμε το ευρώ για να επιτύχουμε την ενιαία αγορά για την ευημερία και τη σταθερότητα της Ευρώπης». Εσπευσε να σημειώσει, πάντως, ότι θα πρέπει οι ίδιες οι εθνικές κυβερνήσεις «να φροντίσουν για την ανταγωνιστικότητά τους εντός της Ζώνης του Ευρώ».
Από το βήμα του ίδιου συνεδρίου, ο αρμόδιος κοινοτικός επίτροπος για θέματα Ανταγωνισμού, κ. Χοακίν Αλμούνια, εξέφρασε την άποψη ότι η Ελλάδα αντιδρά καλά στα μέτρα λιτότητας και πρόσθεσε πως η εφαρμογή τους γίνεται «με επαρκή τρόπο». Παράλληλα, ο κ. Αλμούνια επαίνεσε την Ελλάδα για τα σχέδια αναδιάρθρωσης του τραπεζικού τομέα και ανέφερε ότι έχει «πλήρη εμπιστοσύνη» στις ελληνικές αρχές.
Αντιθέτως, υπέρμαχος των σεναρίων χρεοκοπίας της Ελλάδας εμφανίστηκε χθες ο επικεφαλής διαχείρισης χαρτοφυλακίων της Pacific Investment Management Co. (η Pimco διαχειρίζεται το μεγαλύτερο κεφάλαιο επενδύσεων σε ομόλογα στον κόσμο), κ. Andrew Bosomworth. «Η Ελλάδα πάσχει από αφερεγγυότητα» υποστήριξε ο κ. Bosomworth σε τηλεφωνική του συνέντευξη στο πρακτορείο Bloomberg και συμπλήρωσε: «Πιστεύω ότι υπάρχει αρκετά μεγάλος κίνδυνος η Ελλάδα εντέλει να κηρύξει αδυναμία αποπληρωμής χρεών ή αναδιοργάνωση χρέους», προβλέποντας ότι το χρέος της Ελλάδας θα ανέλθει στο 150% του ΑΕΠ.
Παράλληλα, χθες το Council ForeigRelations (αμερικανικό ινστιτούτο το οποίο εκδίδει την επιθεώρηση ForeigAffairs) σημείωνε πως ακόμα και «αν η Ελλάδα καταφέρει να ελαχιστοποιήσει το πρωτογενές έλλειμμά της, ο πειρασμός για να χρεοκοπήσει στην πραγματικότητα θα μεγαλώσει, καθώς θα μπορεί να εξαφανίσει τεράστια ποσά συσσωρευμένου χρέους χωρίς να χρειάζεται τις αγορές για να χρηματοδοτήσει τις δαπάνες της».
Το ινστιτούτο θεωρεί ότι «αν βρεθούν αντιμέτωποι με την επιλογή μεταξύ της πληρωμής των χρεών της Ελλάδας και της χρεοκοπίας της χώρας, οι βόρειοι γείτονές της μπορεί, μόλις οι τράπεζές τους βρεθούν σε πιο σταθερό έδαφος, να βρουν πιο ελκυστική την επιλογή απλά να αφήσουν την Ελλάδα να χρεοκοπήσει».