«Το Δικαστήριο θεωρεί ότι η άρνηση των ιταλικών δικαστηρίων να αναγνωρίσουν την ασυλία συνιστά παράβαση των υποχρεώσεών τους απέναντι στο γερμανικό κράτος», ανακοίνωσε ο δικαστής Χισάσι Οουάντα, κατά την ανάγνωση της απόφασης σε δημόσια συνεδρίαση στο Μέγαρο της Ειρήνης στη Χάγη.
Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης αφορά την υπόθεση που αφορά στην προσφυγή της Γερμανίας εναντίον της Ιταλίας και η οποία έχει σχέση με την υπόθεση των θυμάτων στο Δίστομο.
Όπως τονίζει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο γραμματέας της Πανελλήνιας Ένωσης Θυμάτων Γερμανικής Κατοχής, δικηγόρος, Μιλτιάδης Σφουντούρης, «η απόφαση του Δικαστηρίου είναι αρνητική σε όλα της τα σημεία. Υπάρχει ένας δικονομικός κανόνας ότι τα εγκλήματα έγιναν, τα δικαιώματα υπάρχουν, αλλά θα πρέπει να τα διεκδικήσουν κράτη. Δηλαδή διάδικοι και διεκδικητές πρέπει να είναι μόνο κράτη».
Επισημαίνει δε ότι αυτό που πρέπει να γίνει τώρα είναι να πιεστούν τα κράτη και να καταθέσουν προσφυγές, ώστε να διεκδικήσουν τις αποζημιώσεις από την Γερμανία για τις θηριωδίες που έγιναν κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής.
Το θετικό για την ελληνική πλευρά, υπογραμμίζει ο κ. Σφουντούρης είναι η κίνηση των 28 βουλευτών, που υπέβαλαν αίτημα προκειμένου να συζητηθεί στην Βουλή το θέμα της διεκδίκησης των γερμανικών αποζημιώσεων. Η πρωτοβουλία ανήκει στον ανεξάρτητο βουλευτή Π. Κουρουμπλή και συνυπογράφεται από βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ, του ΣΥΡΙΖΑ και της Δημοκρατικής Αριστεράς.
Ένα άλλο σημείο, σύμφωνα με τον κ. Σφουντούρη, είναι αυτό που αφορά τα θύματα στο Δίστομο, και το οποίο θα πρέπει να εξεταστεί, καθώς, όπως επισημαίνει, «είναι άλλο να μην μπορείς να βρεις το δικαστή που θα δικάσει την υπόθεσή σου και άλλο να μην εφαρμόζεται μία δικαστική απόφαση».
Το χρονικό της δικαστικής διαμάχης
Ο δικαστικός αγώνας ξεκίνησε το 1995 από τον νομικό και πρώην ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ, Ιωάννη Σταμούλη, ο οποίος κατέθεσε αγωγή με την οποία οι κάτοικοι ζητούσαν αποζημιώσεις ύψους 60 εκατ. ευρώ για ηθική ικανοποίηση για τις θηριωδίες στο Δίστομο.
Το 1997 εκδίδεται η υπ’ αριθ 137/97 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Λιβαδειάς, η οποία δικαιώνει τους Διστομίτες και επιδικάζει αποζημίωση για ψυχική οδύνη.
Το 2000 το γερμανικό δημόσιο ασκεί αναίρεση ενώπιον του Αρείου Πάγου υποστηρίζοντας ότι δεν είναι δυνατόν να δικάζεται σε ξένη χώρα για τα εγκλήματα που διέπραξε στο παρελθόν.
Εκδίδεται η υπ΄ αριθ. 11/2000 απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, η οποία απορρίπτει την αίτηση αναιρέσεως του γερμανικού δημοσίου.
Η Γερμανία αρνείται να καταβάλει τα ποσά που διά της ως άνω δικαστικής αποφάσεως οφείλει και έτσι ο Ιωάννης Σταμούλης προχωρά σε αναγκαστική εκτέλεση κατά των περιουσιακών στοιχείων του γερμανικού δημοσίου στην Ελλάδα.
Το γερμανικό δημόσιο ασκεί αμέσως ανακοπή (το 2002). Η ανακοπή γίνεται δεκτή από το ελληνικό δικαστήριο και ως εκ τούτου οι Διστομίτες δεν μπορούν να εισπράξουν τα χρήματά τους.
Το 2004 ο Ι. Σταμούλης επικαλείται τον Κανονισμό 44/2001 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δυνάμει του οποίου η ελληνική αμετάκλητη απόφαση του δικαστηρίου της Λιβαδειάς μπορεί να κηρυχτεί εκτελεστή σε άλλο κράτος- μέλος της Ε.Ε.
Επιλέγει την Ιταλία προκειμένου να κινήσει αυτή τη διαδικασία και το Νοέμβριο του 2008 (μετά από τετράχρονο αγώνα και στην Ιταλία) κηρύσσεται εκτελεστή η απόφαση της Λιβαδειάς στην ευρωπαϊκή αυτή χώρα.
Η Γερμανία προσφεύγει στη Χάγη θέτοντας το ερώτημα κατά πόσον η Ιταλία έπραξε νόμιμα αναγνωρίζοντας στους κατοίκους του Διστόμου το δικαίωμα να αποζημιωθούν από τα περιουσιακά στοιχεία της Γερμανίας στην Ιταλία.
Οι Γερμανοί ζητούν να αναγνωριστεί το προνόμιο της ετεροδικίας σε δίκες που αφορούν αποζημιώσεις σε θύματα των ναζιστικών θηριωδιών στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Πηγή: AΠΕ-ΜΠΕ