Συνταγματολόγοι όπως ο Γιώργος Κασιμάτης και ο Κώστας Χρυσόγονος και ο Επίτιμος Γενικός Επίτροπος του Ελεγκτικού Συμβουλίου προσεγγίζουν το ζήτημα από διαφορετικές οπτικές γωνίες, ερμηνεύοντας τις διατάξεις του Συντάγματος.
Ωστόσο συμφωνούν σε κάτι. Κατά τα δύο δραματικά εικοσιτετράωρα που προηγήθηκαν της τελικής απόφασης και της ανάθεσης σχηματισμού κυβέρνησης στον κ. Λουκά Παπαδήμο, παραβιάστηκε το Σύνταγμα.
Ο κ. Χρυσόγονος, καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης εξηγεί τους λόγους για τους οποίους παραβιάστηκε το Σύνταγμα. «Επελέγη μία λάθος λύση και στη συνέχεια μία λανθασμένη διαδικασία» επισημαίνει ο συνταγματολόγος.
Κατά τον κ. Χρυσόγονο το Σύνταγμα προβλέπει δύο περιπτώσεις παραίτησης πρωθυπουργού σύμφωνα με το άρθρο 38. Στην περίπτωση του κ. Παπανδρέου το ζήτημα αφορά την παράγραφο 1 του άρθρου 38 . Η διαδικασία που ακολουθείται προβλέπεται από το άρθρο 37 παράγραφος 3.
Σε τι συνίσταται η παραβίαση; Κατ’ αρχήν ο κ. Παπανδρέου συμμετείχε στη συνάντηση στο Προεδρικό Μέγαρο, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και τον αρχηγό του κόμματος του ΛΑΟΣ ως πρωθυπουργός όπως καταδεικνύει με σαφήνεια και η προεδρική ανακοίνωση. Κατά το Σύνταγμα ο κ. Παπανδρέου όφειλε να παραστεί ως πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματός του έχοντας υποβάλλει την παραίτηση της κυβέρνησής του και του ιδίου προσωπικά πριν την συνάντηση αυτή.
Συγκεκριμένα η παραίτηση της κυβερνήσεως δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως την 11η Νοεμβρίου. Η συνάντηση στο Προεδρικό συνέβη την 10η Νοεμβρίου. Οι διατάξεις του Συντάγματος υπάρχουν για να τηρούνται.
Αν τα παραπάνω ακούγονται τυπικά, ο κ. Χρυσόγονος επισημαίνει:
Ο κ. Παπανδρέου όφειλε να παραιτηθεί κατά το άρθρο 38 και στη συνέχεια η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑ.ΣΟ.Κ. να εκλέξει, με τη διαδικασία που προβλέπεται, νέο πρόσωπο που θα πρότεινε για πρωθυπουργό από την στιγμή που διατηρούσε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Ήταν η διαδικασία που τηρήθηκε και σωστά τον Ιανουάριο του 1996 μετά την παραίτηση του Ανδρέα Παπανδρέου και την εκλογή του Κώστα Σημίτη.
Η διαδικασία αυτή είναι σαφής και δημοκρατική διότι διασφαλίζει στα μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας το δικαίωμα της διαφωνίας χωρίς να επικρέμεται η απειλή της διαγραφής.
Ως προς την ουσία τώρα του ζητήματος, ο κ. Χρυσόγονος αναφέρει πως το άρθρο 38 και οι διατάξεις του προβλέπουν ότι η παραίτηση ενός πρωθυπουργού και της κυβέρνησής του σημαίνει ότι λόγω συνθηκών, συγκυριών ή απρόβλεπτων εξελίξεων ο ίδιος και η κυβέρνησή του αδυνατούν να κυβερνήσουν όταν μάλιστα διαθέτουν και την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Είναι λοιπόν προφανές πως η, κατά το Σύνταγμα, επιταγή συνίσταται στο να συγκληθεί πάραυτα Συμβούλιο Αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ώστε μετά την παραίτηση της κυβέρνησης να σχηματιστεί εκλογική κυβέρνηση, η οποία θα οδηγήσει την χώρα σε κάλπες εντός ενός βραχύτατου χρονικού διαστήματος του ενός μηνός.
Κατά τον κ. Χρυσόγονο δεν τηρήθηκαν ούτε οι επιταγές αλλά ούτε και το πνεύμα του συγκεκριμένου άρθρου του Συντάγματος. Στο ερώτημα αν υπάρχει ζήτημα συνταγματικής εκτροπής ο κ. Χρυσόγονος απαντά: «Υπάρχει παραβίαση. Μπορείτε να το πείτε όπως θέλετε, εκτροπή ή κάτι άλλο. Ωστόσο υπάρχει παραβίαση».
Για τον κ. Γιώργο Κασιμάτη τα πράγματα καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα αλλά με διαφορετική ερμηνεία. Ο γνωστός Συνταγματολόγος δεν έχει διαγνώσει παραβίαση της προβλεπόμενης διαδικασίας δεδομένου ότι ο κ. Παπανδρέου παραιτήθηκε μεν από πρωθυπουργός, αλλά διατήρησε την προεδρία της κοινοβουλευτικής του ομάδας. Υπ’ αυτές τις συνθήκες η διαδικασία που ακολουθήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας είναι σωστή. Ωστόσο όπως επισημαίνει η συνταγματική εκτροπή συνίσταται στην απόφαση του κ. Παπανδρέου να μην προκηρύξει εκλογές. Κατά τον κ. Κασιμάτη η κυβέρνηση που διατηρούσε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία και μάλιστα με νωπή ψήφο εμπιστοσύνης, υπέβαλε την παραίτηση της επειδή αντιμετώπιζε μείζον πολιτικό ζήτημα. Την υιοθέτηση, εφαρμογή και νομιμοποίηση της νέας δανειακής συμφωνίας. Είναι προφανές ότι πρωθυπουργός και κυβέρνηση δεν ήταν σε θέση πλέον να διασφαλίζουν αυτή την νομιμοποίηση.
Η σωστή -πολιτικά και συνταγματικά- επιλογή ήταν η προσφυγή στον λαό, ο οποίος θα έδινε διά της ψήφου τη ζητούμενη μείζονα νομιμοποίηση. Ο κ. Παπανδρέου αλλά και οι συνομιλητές του, οι αρχηγοί των κομμάτων αλλά και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επέλεξαν την οδό της ήσσονος νομιμοποίησης που είναι η τοποθέτηση του κ. Λουκά Παπαδήμου. Αυτό το στοιχείο συνιστά κατά τον κ. Κασιμάτη συνταγματική εκτροπή.
Ο κ. Κασιμάτης επισημαίνει και κάτι ουσιαστικό. Το Σύνταγμα δεν προβλέπει κυβέρνηση μειωμένων αρμοδιοτήτων και εξουσιών. Άρα η κυβέρνηση Παπαδήμου θεωρητικά έχει τυπικά (;) την δυνατότητα να παραμείνει στην εξουσία μέχρι την εκπνοή της θητείας της προηγούμενης κυβέρνησης , δηλαδή για άλλα δύο χρόνια.
Την παραβίαση του άρθρου 38 επισημαίνει και ο Γιώργος Σχοινιωτάκης, με θητεία στο αξίωμα του γενικού επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Κατά τον γνωστό νομικό ο κ. Παπανδρέου όφειλε να προσφύγει στις κάλπες ή να παραιτηθεί από πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας ώστε να εκλεγεί άλλο πρόσωπο για πρωθυπουργός από την στιγμή που η λαϊκή εντολή (του 2009) ήταν νωπή και η ψήφος εμπιστοσύνης εξαιρετικά νωπή.
Η όλη αυτή συζήτηση γίνεται για έναν και μοναδικό λόγο. Διότι τα τελευταία δύο χρόνια έχει προκύψει ζήτημα εθνικής κυριαρχίας σε αυτήν την χώρα. Η πρώτη και η δεύτερη δανειακή συμφωνία προβλέπουν παραχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων. Το ομολόγησε ο πρώην πρωθυπουργός, το επισήμανε δημόσια η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, το επιβεβαίωσε ο πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί.
Την παραχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων την προβλέπει το Σύνταγμα του 1975. Ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής το είχε προβλέψει, ως πρωτοπόρος στην Ευρώπη , εν όψει της ολοκλήρωσης του οράματος εισδοχής της χώρας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (ΕΟΚ).
Πρόκειται για το άρθρο 28. Προβλέπει παραχώρηση κυριαρχίας σε διεθνή οργανισμό (Ευρώπη).
Το χαλί είχε στρωθεί...
Άρθρο 28 παρ. 3
Η Ελλάδα προβαίνει ελεύθερα, με νόμο που ψηφίζεται από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, σε περιορισμούς ως προς την άσκηση της εθνικής κυριαρχίας της, εφόσον αυτό υπαγορεύεται από σπουδαίο εθνικό συμφέρον, δεν θίγει τα δικαιώματα του ανθρώπου και τις βάσεις του δημοκρατικού πολιτεύματος και γίνεται με βάση τις αρχές της ισότητας και με τον όρο της αμοιβαιότητας.
Κατά μείζονα λόγο φανταστείτε τι θα συνέβαινε εάν επρόκειτο να αποφασίσει δια ψήφου η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ, όταν εκ των πραγμάτων απεδείχθη ότι η πλειοψηφία της δεν επέλεξε τον κ. Λουκά Παπαδήμο...
Πηγή : zougla.gr