Από : Ελευθεροτυπία
Το τουρκικό ωκεανογραφικό σκάφος «Πίρι Ρέις» προσάραξε στη θαλάσσια περιοχή δυτικά της Πάφου, εκτός των χωρικών υδάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, και άρχισε σεισμολογικές έρευνες για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων. Η πραγματικότητα είναι πως το «Πίρι Ρέις» είναι ένα απαρχαιωμένο σκάφος με πεπαλαιωμένο εξοπλισμό και περιορισμένες δυνατότητες. Με την έξοδό του στη Μεσόγειο η Τουρκία δεν προσδοκά ότι θα εντοπίσει κοιτάσματα πετρελαίου, αλλά να αμφισβητήσει την κυριαρχία της Κύπρου επί της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης.
Οπως είναι γνωστό η Τουρκία δεν έχει υπογράψει τη σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας με την οποία υιοθετήθηκαν οι μέθοδοι καθορισμού των ΑΟΖ των παράκτιων χωρών και των νήσων. Η Τουρκία θεωρεί τη Μεσόγειο κλειστή θάλασσα και υποστηρίζει ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα. Με τον τρόπο αυτόν κατέβασε τη δική της υφαλοκρηπίδα στα δυτικά της Πάφου και διεμβολίζει τέσσερα από τα ερευνητικά τεμάχια της Κύπρου. Σε αυτά τα τεμάχια είναι που προσπαθεί να κάνει έρευνες η Τουρκία, με την έξοδο του «Πίρι Ρέις», για να αμφισβητήσει με πράξεις την κυριαρχία της Κύπρου επί της ΑΟΖ της.
Πρόταση
Ταυτόχρονα με την κλιμάκωση της κρίσης, ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων, Ντερβίς Ερογλου, υπέβαλε πρόταση στο γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν, από τέσσερα σημεία:
1. Να ανασταλούν όλες οι έρευνες μέχρι να λυθεί το Κυπριακό.
2. Αν αυτό δεν είναι δυνατόν να συσταθεί μια κοινή επιτροπή από τις δύο κοινότητες που θα χειριστεί το ζήτημα των αδειών για έρευνες.
3. Τα έσοδα να χρησιμοποιηθούν για χρηματοδότηση της λύσης.
4. Η διευθέτηση αυτή να μη δεσμεύει τις θέσεις των δύο πλευρών.
Ο Ερογλου ισχυρίστηκε ότι οι Τουρκοκύπριοι έχουν δικαιώματα σε όλο τον υποθαλάσσιο πλούτο γύρο από την Κύπρο. Με βάση τη «συμφωνία» που υπέγραψαν με την Τουρκία, έχουν εκχωρήσει αυτά τα δικαιώματα στην τουρκική κρατική εταιρεία ΤΡΑΟ. Σύμφωνα με τον Ερογλου, τα δικαιώματα αυτά αφορούν «και τον Βορρά και τον Νότο της Κύπρου». Δηλαδή, το ψευδοκράτος παραχώρησε δικαιώματα στην Τουρκία, η οποία έστειλε το ερευνητικό σκάφος «Πίρι Ρέις» να τα διεκδικήσει, με την προστασία του τουρκικού στόλου.
Δίλημμα
Η κυβέρνηση της Κύπρου παρακολουθεί τις εξελίξεις και προγραμματίζει τα βήματά της. Δεν αναμένεται ότι η Τουρκία θα παρενοχλήσει το γεωτρύπανο της Noble Energy, που κάνει την πρώτη ερευνητική γεώτρηση νότια της Κύπρου. Το δίλημμα είναι πώς θα αντιδράσει η κυβέρνηση στην παραβίαση της ΑΟΖ της από την Τουρκία, πέρα από την προσφυγή στα ευρωπαϊκά όργανα.
Σχολιάζοντας την πρόταση του Ερογλου, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφανος Στεφάνου είπε πως «ο Τουρκοκύπριος ηγέτης επιχειρεί να υποβιβάσει ένα κυριαρχικό δικαίωμα κράτους-μέλους του ΟΗΕ και της Ε.Ε. σε θέμα δικοινοτικό, και αυτό απορρίπτεται».
Σχολιάζοντας τις τουρκικές αντιδράσεις ο κ. Στεφάνου είπε ότι η κυβέρνηση της Κύπρου «ενεργεί πλήρως σεβόμενη τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, την οποία η Τουρκία δεν αναγνωρίζει, δεν έχει υπογράψει, δεν σέβεται και δεν εφαρμόζει». Επίσης, ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει θέμα διακοπής της ερευνητικής γεώτρησης. «Η κυβέρνηση σταθμίζοντας όλα τα δεδομένα αποφάσισε να προχωρήσει η διαδικασία της ερευνητικής γεώτρησης και τώρα βρισκόμαστε στη διενέργειά της».
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης επέκριναν τη θέση που πήρε στη Νέα Υόρκη ο πρόεδρος Χριστόφιας, ότι οι Τουρκοκύπριοι θα πάρουν το μερίδιό τους από τα έσοδα του φυσικού αερίου, είτε λυθεί το Κυπριακό είτε όχι.
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Νίκος Αναστασιάδης κάλεσε την κυβέρνηση να προσφύγει στο Σ.Α. του ΟΗΕ και παράλληλα να ζητήσει να συζητηθεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το θέμα των προκλητικών ενεργειών της Αγκυρας, σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου.