Εκτακτο δάνειο 3,8 δισ. ευρώ διαπραγματεύεται η κυβέρνηση

Ρεπορτάζ : Σωτήρης Νίκας 
Από : Καθημερινή 

Ενδιάμεση χρηματοδότηση για να πληρωθούν τα ομόλογα ύψους 3,2 δισ. ευρώ και οι τόκοι τους (άλλα 600 εκατ. ευρώ) που λήγουν στις 20 Αυγούστου έχει ήδη ζητήσει η Ελλάδα από την Ευρωζώνη.

 Σύμφωνα με υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, «παλεύουμε για να εξασφαλίσουμε την ενδιάμεση χρηματοδότηση (bridge loan) έως τον Σεπτέμβριο». 

Ωστόσο, από την τρόικα σημειώνουν σχετικά με το θέμα ότι στην παρούσα φάση «θα ήταν μη ρεαλιστικό να συμφωνήσουν σε κάτι τέτοιο οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης». Και συμπληρώνουν πως αυτό θα μπορούσε να γίνει αργότερα, όταν «η Ελλάδα θα έχει προχωρήσει σε συγκεκριμένα βήματα», όπως για παράδειγμα η δέσμευση για την προώθηση των αποκρατικοποιήσεων. 

Η πρακτική της ενδιάμεσης χρηματοδότησης προβλέπει ότι η Ελλάδα θα ζητήσει από την Ευρωζώνη να της παρασχεθεί έκτακτο δάνειο μεταξύ δύο προγραμματισμένων εκταμιεύσεων δόσεων του δανείου. Για να εγκρίνει το Eurogroup μία προγραμματισμένη δόση, θα πρέπει να υπάρχει η θετική έκθεση της τρόικας για την πορεία του προγράμματος. 

Στο αίτημα για ενδιάμεση χρηματοδότηση δεν απαιτείται η έγκριση της τρόικας. Η Ευρωζώνη δίνει τα δάνεια υπό την προϋπόθεση ότι το ποσό του δανείου θα αφαιρεθεί από την επόμενη προγραμματισμένη δόση. Και στο σημείο αυτό είναι το πρόβλημα. Δεδομένου ότι η έκθεση της τρόικας θα είναι έτοιμη τον Σεπτέμβριο, η επόμενη δόση είναι στον «αέρα». 

Κανείς δεν γνωρίζει αυτή τη στιγμή εάν η τρόικα θα συντάξει μία έκθεση στην οποία θα προτείνεται η εκταμίευση της δόσης του Σεπτεμβρίου ή όχι. Ετσι, εάν η Ευρωζώνη αποφασίσει να παράσχει στην Ελλάδα τα 3,8 δισ. ευρώ έως τις 20 Αυγούστου, τότε θα πρέπει να πάρει ένα ρίσκο, καθώς επί της ουσίας θα προεξοφλεί ότι η έκθεση της τρόικας θα είναι θετική για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. 

Τα μέχρι στιγμής στοιχεία, όμως, δεν δείχνουν κάτι τέτοιο. Οπότε, η παροχή μία ενδιάμεσης χρηματοδότησης πιθανόν να στείλει το μήνυμα στο πολιτικό σύστημα της Ελλάδας, αλλά και στις αγορές, ότι η Ευρωζώνη θα στηρίξει τη χώρα ανεξαρτήτως του τι κάνει η ίδια στο πλαίσιο του Μνημονίου

Από την άλλη πλευρά, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ελληνικά ομόλογα και οι τόκοι που λήγουν στις 20 Αυγούστου βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), εάν δεν υπάρξει ενδιάμεση χρηματοδότηση προς την Ελλάδα, θα φανεί ότι η Ευρωζώνη δεν πληρώνει την ίδια την ΕΚΤ. Η ισορροπία είναι λεπτή, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στην παρούσα φάση δεν προτίθεται να εγκρίνει δάνεια για την Ελλάδα χωρίς να έχει υπάρξει πρόοδος στο Πρόγραμμα. 

Πάντως, υπάρχει ακόμα ένας τρόπος να προσπελαστεί ο σκόπελος της 20ής Αυγούστου. Στα σενάρια που έχουν επεξεργαστεί στην Ευρωζώνη, περιλαμβάνεται και αυτό της ενεργοποίησης σχετικής ρήτρας που περιλαμβάνεται στα ελληνικά ομόλογα και προβλέπει την παράταση κατά ένα μήνα της αποπληρωμής τους. Βέβαια, για να γίνει αυτό απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της ΕΚΤ. 

Εάν δεν συμβεί τίποτε απ’ όλα αυτά, τότε η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να αποπληρώσει τα ομόλογα και θα κηρύξει χρεοκοπία επί των συγκεκριμένων τίτλων. Το πρόβλημα είναι ότι μία τέτοια εξέλιξη θα οδηγήσει στην ενεργοποίηση των ρητρών «διασταυρούμενης χρεοκοπίας» (cross default) και θα έχουν το δικαίωμα να απαιτήσουν την άμεση αποπληρωμή τους σχεδόν όλοι οι πιστωτές της χώρας. 

Μέχρι, όμως, να διαφανεί τι θα γίνει με την ενδιάμεση χρηματοδότηση, η Ελλάδα συνεχίζει να χρηματοδοτείται από τις εκδόσεις εντόκων γραμματίων. Χθες, το Δημόσιο δανείστηκε 1,625 δισ. ευρώ μέσω 3μηνων γραμματίων και με επιτόκιο 4,28% έναντι 4,31% που ήταν στην προηγούμενη αντίστοιχη δημοπρασία του Ιουνίου.